تحلیل آثار سینمایی ابراهیم حاتمی کیا ( با تأکید بر بازنمایی جنبه های آسیب زا و تروماتیک تجربه جنگ )

جنگ پدیده ای است که تأثیرات عمیق و ماندگاری را بر جوامع و افراد بر جای می گذارد ؛ اثراتی که بسته به نوع تجربیات و میزان کانونی بودن نقش افراد در به وجود آمدن شرایط آنها ، واجد کیفیت های گوناگونی هستند . جنگ هشت ساله ایران و عراق را نیز می توان در سطوح و از زوایای مختلف واجد چنین تأثیراتی دانست . موضوع اصلی این تحقیق ، بررسی نحوه بازنمایی جنبه های آسیب زا و تروماتیک جنگ در آثار ابراهیم حاتمی کیا است ؛ فیلمسازی که به شکلی تاثیر گذار به بازنمایی کیفیت تجربه زیسته افراد از جنگ ، بر حسب موقعیت ، نوع و میزان مواجه آنها با جنگ و تبعات آن و تألمات روحی ، آسیب و ترومای حاصل از این تجربیات پرداخته است . در این تحقیق تلاش شده است تا با تحلیل نشانه شناختی بخشی از آثار حاتمی کیا که مربوط به بازنمایی وی از دوران پس از جنگ است و از منظر رویکرد برساخت گرایانه به بازنمایی ، به بررسی تجربیات آسیب زا و تروماتیک پدید آمده در افراد در اثر جنگ و نیز کیفیت به تصویر کشیده شدن تجربیات مذکور در آثار این کارگردان پرداخته شود . یافته های این تحقیق نیز نشان می دهد که وی در آثارش ، در عین تأکید بر تحمیلی بودن این جنگ و اذعان به جنبه های ارزشی آن ، به نقد گفتمان رسمی از جنگ که بازنمایی شکوه حماسه و دفاع در جنگ ، موضوع محوری آن بوده و به تبعات جنگ به گونه ای در خور نمی پردازد ، پرداخته و از منظر گفتمان باز اندیشانه به جنگ و تبعات آن نگاه کرده است. نگاهی که هر چه به سمت فیلم های متأخّر او پیش می رویم پررنگ تر می شود و بیشتر از گفتمان رسمی در مورد جنگ فاصله می گیرد .